Aman dikkat! Kendinizi kirli havadan koruyun

Geçmeyen öksürük, alerjik astım, kronik bronşit ya da KOAH şikayetleri kış aylarının gelmesiyle çoğalmaya başlıyor. Birçok etkenle mikroplara maruz kalınan bu soğuk günlerde hava kirliliği de insan sağlığını korkutma eden kayda değer bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Gitgide Artarak çoğalan nüfusun ihtiyaçlarını yerine getirmek için çoğalan sanayi çevreyi önemli ölçüde kirletirken, maruz kalınan zararlı maddeler cilde, gözlere ve solunum sistemine hasar veriyor. “15- 21 Aralık Hava Kirliliği İle Savaş Haftası” öncesinde Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, önemli bilgiler verdi.

81 ilin 53’ünde hava kirliliği var

Sanayi ve teknolojinin son yıllardaki seri gelişimi, plansız endüstrileşme, nüfus artışı, sağlığa zararlı kentleşme gibi bu etkiler en çok çevreye hasar vermektedir. Sanayileşme sonucu ortaya meydana çıkan katı, akıcı ve gaz halindeki kirletici maddeler; havaya, suya ve toprağa karışmaktadır. Kirli havada karbon monoksit, kükürt dioksit, ozon, uçucu karbonlar, kanserojen maddeler ve değişik kirleticiler bulunmaktadır. Büyük şehirlerde trafiğinde etkisiyle havaya karışan zararlı gazların miktarı daha çok olmaktadır. Dünya Sağlık Durumu Örgütü, hava kirliliğini soyut katil olarak tanımlamaktadır. Türkiye’de 81 ilin 53’ünde hava kirliliği yüksektir.

solunum yetmezliği krizlerini tetikliyor

Kış aylarında enfeksiyon riskinin artmasının yanı sıra hava kirliliğinin de yaygınlaşması sağlığa önemli ölçüde hasar vermektedir. Hava kirliliğinden en fazla solunum yollarını etkilenmektedir. KOAH yani kronik akciğer hastalığı, alerjik astımı, kronik sinüziti olanlar ve akciğerinden daha önce rahatsızlık geçirmiş olup bu konuda hassas olan kişiler hava kirliliğinin fena etkilerine daha fazla maruz kalmaktadır. Bilhassa KOAH ve astımlı hastalarda nefes darlığı krizleri tetiklenmektedir. Alerjik astımlı hastalarda da alerjik astım krizleri ortaya çıkabilmektedir. başkaca benekli hava solunduğu vakit bronşlar alıngan hale gelmektedir. Bronşlarda ayrıca alevlenmeler artmakta ayrıca de spazmlar olmaktadır. Zaten hassas durumda olan akciğerin hava kirliliği sebebiyle maruz kaldığı en küçük bir mikrop bronşlara iner ve akciğeri enfeksiyona açık ülkü getirir. Bu da bronşit, zatürre ve astım krizleri gibi rahatsızlıklara yol açmaktadır.

En kolay çocuklar etkileniyor

Tehlike altında olan gruplar arasında ilk sırada çocuklar vardır. Çocukların solunum yolları daha alıngan ve temiz olduğundan hava kirliliğinden daha fazla etkilenmektedirler. Alerjik yapısı olan çocuklarda daha tedbirli olunmalıdır. KOAH, astım veya daha önce tüberküloz, zatürre gibi rahatsızlık geçirmiş, akciğerinde zarar kalmış olanlar ve özellikle 65 yaş üzeri kişiler risk altındaki grupta yer almaktadır. Belli bir yaştan daha sonra ceset direnci kırılmakta ve solunum yollarının hassasiyeti benekli havanın da etkisiyle daha çok olmaktadır. Hamilelerde yeniden hava kirliliğinden en çok etkilenenler aralarında bulunmaktadır. Karoser direncini düşüren bir hastalığı olanlar ( kanser, şeker hastalığı, kronik karaciğer, böbrek ve yürek rahatsızlıkları) tekrar riskli grup içinde yer alır. Bu grupta yer alan tüm hastaların akciğerleri hassastır. Yürek hastalarının akciğeri alıngan olur çünkü kalp akciğeri yormaktadır. Bir yürek yetersizliği hastası da hava kirliliğinden bir KOAH’lı hasta gibi etkilenmektedir. Ayrıca enfeksiyon keza de alevlenmeler açısından tehlike altındadırlar.

Burnunuzu ve ağzınızı kapatarak korunun

Bilhassa astım ve kronik bronşiti olan şahısların burundan nefes alması gerekmektedir. Burun filtre görevi gördüğü için zararlı maddeleri süzerek akciğerlere nispeten daha pak bir hava iletecektir. Akşam saatleri yani trafiğin yoğun olduğu zamanlarda dışarda olmaktan kaçınılmalıdır. Kış aylarının etkisiyle soğuk ve kirli havada ağzı ve burnu atkı, şal veya maskeyle korumak gerekmektedir. Göğüs ve sırt bölgesini de soğuktan koruyarak sıcak yetişmek hastalıklardan uzakta durmak açısından çok önemlidir. Bağışıklık sistemi zinde tutularak hastalıklara karşı dayanıklı olunursa kirli havanın kişiyi etkileme oranı düşebilmektedir. Bunun için uyumlu uyku ve dinç beslenme de fazla önemlidir. Sanayi bölgelerine yakın oturmayarak benekli havadan kaçınabilmek de mümkündür. Lekeli ve soğuk havalarda ihtiyar şahısların, çocukların hamilelerin ve kronik hastalığı olanların dıştan uzun vakit geçirmemesi gerekmektedir.

Lekeli havada yürüyüş yapmaktan kaçının

Hava kirliliğinin yoğun olduğu şehirlerde yaşayan halk müziği sürekli olarak bu etkilere maruz kaldıklarından geçmeyen öksürüklerin, kronik bronşitlerin ve astımların ortaya çıkma riski artmaktadır. Enfeksiyon bulgularının görüldüğü durumlarda antibiyotik tedavisi uygulanmaktadır. Astım krizlerinin ortaya çıktığı veya KOAH hastalarının yakınmalarının arttığı durumlarda ise nefes açıcı ilaçlar kullanmaları gerekmektedir. Hastalığın durumuna tarafından toz ya da sprey şekillerde ilaçlarla veya ileri vakalarda buhar biçiminde kullanılan nefes açıcı ilaçlarla çare önerilmektedir. Kışın hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşamış risk altındaki grupların, özelikle KOAH’lı ve astımlı hastaların yürüyüş yapmamaları gerekmektedir.