Engelli bireylerde diş sağlığı

Maddesel ve zihinsel engelli birçok çocuk, yetişkin hasta ve hasta yakını ömürleri boyunca fazla değişik sorunlarla savaşmak zorunda kalmaktadır. Engellilik durumu çok hafif derecede olabileceği gibi, orta derecede ya da tek başına yaşayabilmeyi imkansız ülkü getirecek dek ağır da olabilmektedir.

İşte bu yüzden Okan Üniversitesi Diş Hastanesi Pedodonti Uzmanı Prof. Dr. Işın Ulukapı engelli hastaların ağız – diş sağlığı ile ilgili manâlı bilgiler verdi.

Bakımından sorumlu kişiler bilgilenmeli

Prof. Dr. Işın Ulukapı, ”Engelli hastaların çocukluktan başlayarak ağız-diş sağlığı konusunda eğitilmesi, özellikle annelerin veya çocuğa bakan kişinin bu konuda bilgili olması çok önemlidir. Beslenmede dişlere yapışan, unlu ve şekerli besinlerin eksik tüketilmesi ve hemen ardından dişlerin iyi bir şekilde fırçalanması; dişler üzerinde ve arasında hiçbir gıda artığı kalmamasına itina gösterilmesi gerekir. Özellikle gece yatmadan önce diş fırçalanması çok önemlidir, dikkatsizlik edilmemelidir. Çünkü gece her tarafında tükürük akımı durduğundan; çürükler çok çabuk ilerler. Hem şurup şeklindeki ilaçların içirilmesinden daha sonra da dişlerin fırça ile temizlenmesi gerekir. Çünkü birçok şurup şeklindeki hap da şeker içermektedir ve diş çürüğüne sebep olabilir. Düzenli diş doktoru muayeneleri ile birçok hafif engelli hastada, ağız-diş sağlığı problemlerinin önlenmesi muhtemel olabilir” dedi.

Ağız ve diş sağlığı önemsenmeli

Fakat sıkça engelli bireyler ve hasta yakınları diğer sorunlarla uğraşırken ağız-diş sağlığı arkadaki planda kalmakta ve ihmale uğramaktadır. Hastalar dişlerini fırçalayamamakta, uyumlu beslenememekte ve sıkça püre şeklinde dişlere yapışıp kalan ve böylece çürüklerin daha kolay oluşmasına yol açan yiyecekler seçilmektedir. Bunun sonucu olarak da, dişlerde erken yaşlarda çürükler ve diş eti problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu problemler de; ne eyvah ancak ilerleyerek ağrılar, apseler ortaya çıktığında fark edilmekte ve tedavi aranmaktadır. Bu kez de çok önemli diğer bir sorunla karşılaşılmaktadır. Engelli hastalarla (özellikle ağır zihinsel engelliler, ileri derecede spastik hastalar, bazı sendromlar vb.) dişçi arasında normal klinik şartlarda sağlıklı bir haberleşmek çoğunlukla muhtemel olamamaktadır.

Prof. Dr. Ulukapı, ”Bu gibi durumlarda çözüm olarak karşımıza genel duyumsuzlaşma aşağıda diş tedavisi çıkmaktadır. Genel duyumsuzlaşma altında çare kararı verilen hastalar, önce hissizlik ve reanimasyon uzmanı göre muayene edilerek genel sağlığı ve kan tablosu yerinde bulunursa; ameliyathane şartlarında uyutulmakta ve uzman diş hekimleri kadar zorunlu bütün diş tedavileri tek seansta bitirilmektedir. İşlemler bittikten sonradan hastalar takriben iki saat gözetim altında tutulmakta ve sonrasında evlerine gönderilmektedir.

Böylelikle hastalar keza ağız-diş sağlıklarına kavuşmakta; hem de ağrı vb. nedenlerle iyi beslenememeye emrindeki ortaya çıkan gelişim sorunları, hastalıklar önlenmekte ve hastanın daha huzurlu ve uyumlu olması sağlanmaktadır” ifadelerini kullandı.